Chrześcijańskie Braterstwo Osób Chorych i Niepełnosprawnych w Polsce powstało w 1989 roku. Wywodzi się z Duszpasterstwa Inwalidów Narządu Ruchu1, które istniało już na przełomie 1968/69 roku w Krakowie. Założycielką duszpasterstwa jest Stanisława Grochal. Miała ona duże doświadczenie, gdyż od dzieciństwa była niepełnosprawna, chodziła o kulach po chorobie Heine – Medina. Jednocześnie była zaangażowana religijnie. Szukając odpowiedzi na pytania o sens cierpienia, znajdowała je w wierze i zaufaniu Bogu. Kładła nacisk na swoją formację religijną.
Stanisława znalazła się na długotrwałym leczeniu w klinice w Warszawie, gdzie było dużo młodych osób niepełnosprawnych z całej Polski. Nawiązywała z nimi kontakty, poznając ich trudności i problemy. Później pracowała w spółdzielni inwalidów. W tych latach spółdzielczość inwalidów masowo zatrudniała osoby niepełnosprawne, dawała im pracę, jak również rehabilitację. Spotykając się z osobami niepełnosprawnymi Stanisława widziała jak wiele osób niepełnosprawnych nie czuło się pełnoprawnymi ludźmi, jak wielu nie mogło się pogodzić z niepełnosprawnością, czuli często żal do Boga, a nawet tracili wiarę. Rodziło się pytanie, jak im pomóc. Z własnego doświadczenia wiedziała, że dzięki wierze można pokonać wszelkie trudności i być pożytecznym dla Kościoła i społeczeństwa.
W tych czasach były organizowane przez spółdzielczość inwalidów wyjazdy rehabilitacyjne, na które Stanisława również wyjeżdżała. Zauważyła, że chorzy tworzyli świetną atmosferę i razem czuli się dobrze, nie było atmosfery cierpiętnictwa, lecz wspólna radość i pomoc. Na wyjazdach rozmawiała tam z niektórymi niepełnosprawnymi i zaprosiła ich na rekolekcje dla chorych, które były organizowane w Trzebini. Zaproponowała im, aby razem utworzyć duszpasterstwo inwalidów narządu ruchu, w ramach działającego już duszpasterstwa chorych.
Powróciwszy do Krakowa zwróciła się do ks. kanonika Witolda Kacza, diecezjalnego duszpasterza chorych, z prośbą o pomoc w utworzeniu takiego duszpasterstwa. Ksiądz Kacz rozmawiał z ówczesnym metropolitą ks. kard. Karolem Wojtyła, który zaakceptował powstanie takiej wspólnoty, lecz prosił o umotywowanie potrzeby takiego duszpasterstwa i o sugestie co do sposobu jego działania. Zgodnie z życzeniem Ks. Kardynała, Stanisława przedstawiła na piśmie potrzebę takiego duszpasterstwa, podając szczegółowo trudności i problemy osób niepełnosprawnych związane z ograniczeniami fizycznymi, z pracą zawodową, ze współpracą z osobami zdrowymi i niepełnosprawnymi oraz trudności dotyczące wiary i praktyk religijnych. Po zaakceptowaniu tego przez Księdza Kardynała Wojtyłę, rozpoczęło się tworzenie duszpasterstwa. Dzięki ludziom dobrej woli wyszukano kaplicę bez barier architektonicznych, w centrum Krakowa (kościół św. Mikołaja). Poszukano księdza kapelana, którym został ks. Witold Kacz (inwalida po przejściu więzienia w czasach stalinowskich). Wykorzystano wcześniejsze kontakty i znajomości w środowisku osób niepełnosprawnych i zaproszono listownie 30 osób na pierwsze spotkanie, które odbyło się pod koniec 1968 roku. Chorzy zaczęli się regularnie spotykać (co ok. 6 tygodni). Program tych spotkań przedstawiał się następująco:
- okazja do spowiedzi,
- przygotowanie do Eucharystii,
- Msza Święta z homilią ks. Witolda,
- spotkanie przy filmie religijnym, przeźroczach, poezji, śpiewie.
Z biegiem czasu zaczęto podejmować poważniejsze tematy, np. psychologiczne czy społeczno – religijne (osobowość chrześcijańska, misyjność Kościoła, kapłaństwo Ludu Bożego, świętość). Zawsze był też czas na pytania, rozmowy wspólne i indywidualne. Zaczęła też wzrastać liczba osób uczestniczących. Ponadto powstała grupa osób bardziej zaangażowanych. Spotykała się najczęściej w domach prywatnych, aby przygotować spotkanie całej wspólnoty, a także aby pogłębiać swoją duchowość. Omawiano wraz z księdzem duszpasterzem dokumenty Kościoła po Soborze Watykańskim II (np. encyklika Ecclesiam Suam Pawła VI, dekret Soboru Watykańskiego II o apostolstwie świeckich), aktualne sprawy Kościoła oraz zajmowano się szczegółowym przygotowaniem spotkania dla całej wspólnoty. Osoby te brały odpowiedzialność za konkretne działania. Przygotowano również dwudniową, autobusową pielgrzymkę do Częstochowy w 1973 roku. Było to wielkie wyzwanie w owych czasach, szczególnie, że w komunizmie wszelka działalność religijna była bardzo utrudniona. Organizowano potem kolejne pielgrzymki m.in. do Rzymu w 1986 roku. Osoby niepełnosprawne zaczęły także odwiedzać inne osoby niepełnosprawne, szczególnie mieszkające w Domach Opieki Społecznej. Tworzyła się wspólnota wzajemnej przyjaźni i częstych spotkań. Co roku spotykaliśmy się także z arcybiskupem krakowskim ks. Kardynałem Karolem Wojtyłą w czasie Świąt Bożego Narodzenia. Na ostatnim takim spotkaniu przed wyborem na papieża mówił wtedy do wszystkich takie słowa: „Jestem wdzięczny tym osobom wszystkim, i świeckim i duszpasterzowi, którzy sami nosząc na sobie krzyż cierpienia, służą cierpiącym. Jest to wspaniała wspólnota. Jest coś z prawdy w tym, że zdrowy nie zrozumie w pełni chorego i dlatego dobrze, że duszpasterstwo chorych opiera się na chorych”. Potem na te spotkania przychodził jego następca w Krakowie ks. Kardynał Franciszek Macharski oraz inni biskupi. Duszpasterstwo zorganizowało także wyjazdowe rekolekcje wakacyjne. Pierwsze odbyły się w 1985 r. w Gliczarowie. Od tego czasu starano się co roku wyjeżdżać na takie rekolekcje. To co było ważne to organizowanie tej działalności całkowicie przez osoby niepełnosprawne. Natomiast korzystano z pomocy młodzieży z duszpasterstwa akademickiego oraz kleryków z Seminarium Duchownego.
Pierwsze informacje o ruchu Braterstwa zostały przekazane przez Panią Marię Kępińską, mieszkającą w Domu Pomocy Społecznej w Krakowie, a wcześniej zaangażowaną w Akcję Katolicką i mającą szerokie kontakty wśród duchowieństwa nie tylko w Polsce. Otrzymała ona od pewnego księdza tekst „Wstań i chodź” opracowany przez ks. François. Korespondując z Ks. Kaczem przekazała mu ten tekst, a on przekazał go Stanisławie Grochal. Idea Braterstwa była bliska działalności Duszpasterstwa Inwalidów Narządu Ruchu. Jednakże był to czas „żelaznej kurtyny” i bezpośredni kontakt pozostawał w sferze marzeń. Niespodziewanie udało się Stanisławie wyjechać do Rzymu w 1976 roku. Tam zauważyła inną osobę niepełnosprawną - Francuzkę. Zapytała ją o ks. François i Braterstwo. Okazało się, że była to Geneviève Mathey, aktywna członkini Braterstwa we Francji. Geneviève zaproponowała Stanisławie wzięcie udziału w spotkaniu międzynarodowym, by bliżej zapoznać się z Braterstwem.
W 1978 roku z błogosławieństwem ks. Kardynała Wojtyły Stanisława wzięła udział w spotkaniu w Loyoli w Hiszpanii. Tam spotkała się z Ojcem Henri François, założycielem Braterstwa. Po spotkaniu została zaproszona do Verdun do centrum Braterstwa, gdzie spędziła kilka dni. Do dziś w pamięci pozostała atmosfera wielkiej życzliwości i otwartości z tych spotkań. Ojciec François cieszył się niezmiernie ze spotkania z osobami z krajów wschodnich, pokazał też miejsce, gdzie Braterstwo się zaczęło - sanktuarium Benoite-Vaux. Rozpoczęła się wtedy korespondencja z Ojcem François.
W 1980 roku Stanisława wzięła udział w spotkaniu międzykontynentalnym w Belgii, w Ciney. Tak zaczęły się oficjalne kontakty z Braterstwem międzynarodowym. Od 1978 roku wspólnota chorych tworząca Duszpasterstwo Inwalidów Narządu Ruchu stopniowo i powoli była informowana o ruchu Braterstwa, o jego celach i działaniu, i przesączano w nią ducha Braterstwa. Oczywiście w miarę możliwości ustroju komunistycznego, w którym nie wolno było tworzyć żadnych organizacji czy stowarzyszeń religijnych. Sytuacja zmieniła się po uzyskaniu wolności i obaleniu komunizmu. Wtedy w 1989 roku, gdy Stanisława Grochal oraz ks. Grzegorz Ryś wrócili ze spotkania interkontynentalnego w Sameiro, zaproponowano wspólnocie utworzenie małych grup podstawowych (bazowych). Powstały trzy grupy, które zaczęły spotykać się regularnie. Znaczna część osób uczestniczących w spotkaniach duszpasterskich włączyła się w pracę w tych grupach. Natomiast spotkania całości duszpasterstwa odbywały się już tylko 2-3 razy do roku.
W następnych latach powstały jeszcze trzy kolejne grupy bazowe. Spotykają się one co 1-2 miesiące. Kapelanami duszpasterstwa, a potem Braterstwa, byli: ks. Witold Kacz, ks. Leopold Witek, ks. Grzegorz Ryś (obecnie arcybiskup, metropolita łódzki), ks. Janusz Rzepa. Obecnym kapelanem Braterstwa, potwierdzonym przez ks. biskupa, jest ks. Tomasz Grzesiak (od 1998 r.).
W 2016 roku Stanisława Grochal poinformowała, iż ze względu na stan zdrowia, nie jest w stanie pełnić swoich dotychczasowych obowiązków odpowiedzialnej diecezjalnej. Pod koniec roku odbyły się wybory, w których najwięcej głosów zdobyła Jolanta Kasprowicz. Od 1 stycznia 2017 roku jest ona nową odpowiedzialną diecezjalną Chrześcijańskiego Braterstwa Osób Chorych i Niepełnosprawnych w Polsce.
1 W latach 50-90 XX wieku powszechnie było stosowane określenie "inwalidzi narządu ruchu". Obecnie stosuje się określenie "niepełnosprawni".